Kortademig? Deze oplossingen helpen om in beweging te blijven

Het gevoel van lucht tekort te komen, zwaar ademen, een strak of benauwd gevoel op de borst… het kunnen allemaal symptomen van kortademigheid zijn. Wanneer u hier last van heeft kunnen dagelijks bezigheden zoals het lopen op de trap of het fietsen naar de supermarkt best een opgave zijn. 

Gelukkig is er wel het een en ander aan te doen. Mogelijk een open deur, maar het allerbelangrijkste is blijven bewegen. In dit artikel leest u hoe u dit het beste kunt aanpakken, rekening houdend met de klachten.

Wat is kortademigheid?

Kortademigheid is het benauwde gevoel om moeilijk adem te kunnen halen. De longen moet hard werken om voldoende zuurstof binnen te krijgen. Hierdoor voelt iemand die kortademig is zich zeer snel buiten adem en moe, vaak al bij weinig inspanning. Er zijn diverse oorzaken voor kortademigheid. 

Waardoor kortademig?

Voordat we doorgaan naar de oplossingen, is het eerst belangrijk om te weten waardoor u kortademig bent. Een mindere conditie dan vroeger is normaal, maar misschien is er wel meer aan de hand.

• Belemmert de kortademigheid u in uw dagelijks leven?
• Is de verslechterde conditie niet geleidelijk gegaan, maar plotseling opgekomen?
• Bent u kortademig bij een lichte inspanning of zelfs in rust?
• Heeft u pijn of een drukkend gevoel op de borst?
• Kleuren uw vingers en/of lippen blauw?

Wanneer u een of meer van bovenstaande symptomen herkent, is het verstandig om langs uw huisarts te gaan. Maar vooralsnog niet te veel zorgen: kortademig kan dus ook gewoon komen door een mindere conditie, of zelfs een bijwerking zijn van bepaalde medicijnen.

Oplossing kortademigheid

Om kortademigheid te verminderen zijn de volgende vier punten van belang:

1. Wanneer u rookt: stoppen met roken. 
2. Vermijd zo veel mogelijk omgevingsinvloeden: voorkom meeroken en denk hierbij ook aan houtrook van een kachel.
3. Wanneer uw BMI te hoog is, is het verstandig om te zorgen voor gewichtsverlies. Een lager gewicht vermindert de belasting van de longen en het hart.
4. Meer bewegen. Meer bewegen is het allerbelangrijkste! Door veel te bewegen kunt u uw fysieke conditie een heel stuk verbeteren. Ongeacht uw leeftijd. Maar hoe beweegt u op een verantwoorde manier wanneer u bij zelfs lichte inspanning kortademig raakt? Dit kan door gebruik te maken van hulpmiddelen.

Hulpmiddelen die u helpen om dagelijks eenvoudig meer te bewegen

Als bepaalde inspanningen moeilijk worden door de kortademigheid, is het een logisch gevolg dat u ze minder gaat doen. Echter zorgt stilzitten ervoor dat uw kracht en conditie zal afnemen en wordt het misschien nog wel lastiger om te lopen.

Door gebruik te maken van een hulpmiddel, komt u in beweging en kunt u uw kracht en conditie weer opbouwen. Het bewegen zal u met de hulp zelfs makkelijker afgaan. Win win!

De sta op stoel

Een hulpmiddel maakt u dus absoluut niet luier, ook al beweren sommige mensen dat. Denk bijvoorbeeld aan een sta op stoel. Wanneer u moeite heeft met opstaan en u uzelf met uw armen omhoog duwt, zorgt dat voor een grote belasting op uw armspieren en kost dit  u energie die u beter kunt gebruiken voor het lopen. Met een sta op stoel gaat het een stuk makkelijker, de stoel helpt u erbij! En zeg nu zelf; wanneer opstaan makkelijker wordt, zou u het dan niet vaker doen?

De stoelfiets

De stoelfiets is een van de makkelijkste manieren om meer te bewegen, ook al zit u lekker in uw favoriete stoel. Het is een mechaniek met trappers eraan die u op de grond voor uw stoel neerzet. Voeten erop en fietsen maar. Geen gevaar om te vallen, geen ander verkeer om op te letten. Gewoon lekker fietsen, terwijl u ondertussen uw favoriete muziek luistert of het nieuws kijkt.

Het ideale is bovendien dat u zelf kan kiezen hoeveel weerstand de pedalen hebben. Hoe meer weerstand, hoe zwaarder het fietsen wordt. En andersom. Zo’n stoelfiets kan ook nog op tafel gezet worden om de armen te trainen. O ja, en ze zijn verre van duur. Mooi toch?

De loopfiets volwassenen

Een loopfiets voor volwassenen is een fiets zonder pedalen. U zit erop, houdt het stuur vast en beweegt uzelf voort met uw voeten op de grond. De fiets draagt dus uw gewicht. Daardoor worden uw benen, knieën, enkels en voeten een stuk minder belast. Terwijl u dus toch lekker aan het bewegen bent. Lopen kost zo minder energie en u zult op den duur minder snel kortademig worden. Ook ideaal voor revalidatie.

De trippelstoel

Nog zo’n handig hulpmiddel om zonder al te veel belasting van de benen toch te bewegen in huis: de trippelstoel. Het is eigenlijk een luxe bureaustoel met wieltjes, voorzien van een mechaniek die u helpt op te staan, net als een sta op stoel. Bent u heel snel buiten adem in huis? Dan is dit een handig hulpmiddel. Let wel op dat de wieltjes uw vloer niet beschadigen en dat dit een minder handige optie is wanneer u veel hoge drempels in huis heeft.

Extra tips: omgaan met kortademigheid

Kortademigheid is een gevoel van ’te weinig lucht’. Dit gevoel is natuurlijk onaangenaam en maakt het leven niet altijd even makkelijk. Zoals hierboven beschreven kunt u gelukkig zelf dingen ondernemen om de klachten te verminderen, maar wat kunt u het best doen wanneer de kortademigheid toeslaat?

Omgaan met kortademigheid

Focus op de uitademhaling

Kortademigheid heeft invloed op hoe we ademen. We denken vaak dat we meer lucht nodig hebben en ademen te diep in. Dat zorgt er voor dat we te snel en te veel gaan ademhalen. Hierdoor wordt de kortademigheid alleen maar erger. Wanneer u kortademig bent is het goed om de focus te houden op te uitademing. Het inademen gaat vanzelf.

Afleiding en ontspanningsoefeningen

Als we kortademig zijn kan dat angst- en paniekgevoelens oproepen. Dat zorgt vaak voor een nog snellere ademhaling en daardoor is de kans groot dat het erger wordt. Een aanval van kortademigheid is tijdelijk en duurt vaak niet langer dan 20 minuten. 

Bij gevoelens van paniek en angst kunnen afleiding en ontspanningsoefeningen helpen. Bij kortademigheid wordt inspanning vaak vermeden. Dat is een natuurlijke reactie, maar hierdoor neemt de spierkracht ook gauw af. Het is daarom belangrijk om te blijven bewegen tijdens de kortademigheid, waarbij u bijvoorbeeld één van de bovengenoemde hulpmiddelen kunt inschakelen.

Hieronder een aantal fijne oefeningen om verlichting te krijgen bij kortademigheid:

Oefening 1

• Adem 2 tellen in door uw neus
• Adem in alsof u naar een bloem ruikt
• Tuit daarna uw lippen en adem 4 tellen zachtjes uit
• Adem uit alsof u tegen een vlam van een kaarsje blaast. Let op: het ‘vlammetje’ mag niet uit gaan

Oefening 2

• Zoek een rechthoekige vorm, zoals bijvoorbeeld een deur
• Volg de rechthoek met uw ogen
• Adem in langs de korte kant
• Adem uit langs de lange kant
• Doe dit tot dat de kortademigheid afneemt

Oefening 3

• Buig langzaam voorover, hierdoor kunt u beter ademhalen
• Kijk welke houding voor u het beste werkt om minder benauwd te worden

Oefening 4

• Koel uw gezicht met een handventilator of natte doek
• Dit kan helpen om de kortademigheid af te nemen

Oefening 5

• Kortademigheid zijn kan soms best eng zijn, waardoor uw gedachten en gevoelens sneller paniekerig en negatief worden. Het is belangrijk om de rust te bewaren en positief te blijven denken.
• Pak een pen en papier en schrijf bijvoorbeeld: “Ik hoef niet bang te zijn”, “Ik ben oké”, “Ik heb dit vaker gehad” en “Het gaat weer over”. Door te schrijven creëert u rust in uw hoofd. U hoeft er geen mooi verhaal van te maken; schrijf op wat er in u opkomt, hoe onsamenhangend ook. Niets is te onbeduidend, te gek, te stom, te warrig om op te schrijven. Al uw gedachten op papier zetten, werkt als het ware als een vuilnisbak. Het geeft rust in uw hoofd en helpt weer helder na te denken, wat u vervolgens helpt om uw ademhaling onder controle te krijgen.

Tot slot

Kortademig zijn is behoorlijk hinderlijk. Ten eerste raden wij u aan om de huisarts te bezoeken wanneer u de klachten opeens kreeg of als het u belemmert in uw dagelijks leven.

Ten tweede zijn er gelukkig diverse hulpmiddelen om ondanks de klachten van kortademigheid toch te kunnen blijven bewegen. En zelfs langzaam maar zeker conditie op te bouwen!

Bronnen

Hartwijzer (Nederlandse Vereniging voor Cardiologie)
Rode Kruis 
Longfonds

Huisarts en Wetenschap