Toch verhuizen naar een seniorvriendelijke woning? Dit zijn de mogelijkheden

Misschien denkt u na over de toekomst en vraagt u zich af of uw huidige woning wel geschikt blijft naarmate uw behoeften veranderen. Het is een afweging die velen maken: het huis aanpassen of kiezen voor een nieuwe, meer geschikte woning. 

Wilt u weten of uw huidige woning geschikt is om langer thuis te wonen? Dit artikel helpt u daarbij.

In dit artikel bieden we u een helder overzicht van de verschillende woonopties voor senioren, speciaal ontworpen voor diegenen die wellicht minder mobiel zijn of in de toekomst zorg nodig zouden kunnen hebben. Afhankelijk van uw persoonlijke situatie en zorgindicatie kunt u overwegen:

● Seniorenwoning
● Kangoeroewoning
● Mantelzorgwoning
● Aanleunwoning
● Knarrenhof
● Serviceflat
● Zorgappartement

Alle bovengenoemde opties verkennen we verderop in dit artikel. De informatie is zorgvuldig gecontroleerd door de onderstaande experts.

Seniorenwoning

Een seniorenwoning is een woning die geschikt is voor mensen die wat minder mobiel zijn, maar wel zelfstandig willen en kunnen wonen. Ze zijn vaak gelijkvloers en hebben brede gangen en deurposten. Een seniorenwoning is niet hetzelfde als een aanleunwoning, een kangoeroewoning, of een zorgwoning.

Er zijn al jaren te weinig woningen die geschikt zijn voor ouderen. Veel gemeenten maken nu dan ook een inhaalslag door het bouwen van appartementencomplexen. Dus ze zijn er wel, maar het is vaak flink zoeken.

Kopen of huren?

U kunt een seniorenwoning kopen of huren. Kopen kan, als u een beetje geluk hebt, een stuk sneller gaan dan huren. Voor sociale huurwoningen zijn in veel gemeenten namelijk lange wachtlijsten. U kunt echter voorrang krijgen op een geschikte woning als u of uw partner niet meer veilig kan wonen in uw bestaande huis. Dat kunt u bij het Wmo loket van uw gemeente aanvragen.

De beste keuze hangt af van uw financiële ruimte, uw persoonlijke voorkeuren en het aanbod in uw gemeente. Hieronder zetten we alle voor- en nadelen van een koopwoning en een huurwoning op een rij.

Voor- en nadelen van kopen

Een sociale seniorenwoning huren

U kunt in aanmerking komen voor een sociale huurwoning wanneer uw inkomen niet meer bedraagt dan ca. € 41.000 per jaar. Bent u met z’n tweeën dan is die grens ca. € 45.000. (Situatie 2022, deze grens stijgt elk jaar.) Wanneer u een zorgindicatie heeft en recht heeft op minimaal tien uur zorg per week, dan geldt de inkomensgrens niet.

Als u in aanmerking wilt komen voor een huurwoning dient u zich in te schrijven bij de organisatie die de woningen verdeeld. Vaak heeft u een huisvestingsvergunning nodig. Als u meer informatie wilt, kunt u deze bij uw gemeente opvragen.

Er is een leeftijdsgrens voor het huren van seniorenwoningen. Deze grens verschilt per gemeente. Veel gemeenten bepalen namelijk zelf die grens. Hij ligt op 55, 60 of 65 jaar. Er zijn ook gemeenten in Nederland die seniorenwoningen aanbieden aan alle woningzoekenden en dus geen leeftijdsgrens hanteren. Voor koopwoningen gelden (bijna) nooit leeftijdsgrenzen.

Hoeveel kost huren?

De huren van sociale huurwoningen verschillen. Dit ligt aan de woning zelf, de ligging en eventuele servicekosten wanneer de woning deel uitmaakt van een complex. Een sociale huurwoning mag maximaal € 575,- (sinds juli 2023) per maand kosten wanneer u AOW ontvangt.

Voor- en nadelen van huren

“Het is essentieel om een woning te kiezen die past bij uw fysieke behoeften en levensstijl. Een geschikte woning kan uw kwaliteit van leven aanzienlijk verbeteren en u helpen langer zelfstandig te blijven.” – Marian Fonville, geriatriefysiotherapeut

Heeft u recht op huurtoeslag?

Heeft u recht op huurtoeslag? Bekijk het hieronder. Let op, ook uw eigen vermogen kan invloed
hebben. Denk aan spaargeld, aandelen, vakantiehuizen en vermogen in het buitenland.

Meer info: www.toeslagen.nl

Kangoeroewoning

Een kangoeroewoning is een combinatie van twee woningen onder één dak. Deze woonruimtes hebben in principe ieder een eigen voordeur, maar staan via een interne deur wel in verbinding met elkaar. Een kangoeroewoning maakt de zorg voor elkaar een stuk makkelijker.

Doordat u bij elkaar woont, is het contact niet alleen makkelijker maar is er ook geen reistijd meer. Wanneer u zorg nodig heeft, is uw familie altijd in de buurt. Maar ook andersom is het handig; als uw familie hulp nodig heeft, kunt u voor hen klaarstaan. Bijvoorbeeld door op uw kleinkinderen te passen of boodschappen te doen.

Hieronder vindt u de voordelen en nadelen op een rij.

Voordelen kangoeroewoning

• Langer thuis in huis
  Als de mantelzorg praktisch niet meer te doen is, dan is het misschien niet meer mogelijk om in uw eigen huis te blijven wonen. Gelukkig kunt u dankzij een kangoeroewoning zelfstandig blijven wonen. U heeft uw eigen plekje en privacy, maar bent toch bij elkaar in de buurt en kunt rekenen op steun.
• Kosten besparen
  Door samen onder één dak te leven, kunt u kosten besparen. Dit kan van beide kanten komen; van zorgkosten en eventuele kosten voor verblijf in een woonzorgcentrum tot misschien wel de kosten voor de kinderopvang. Kangoeroewonen maakt een eigen huis/woonruimte vaak voor iedereen betaalbaarder.
• Sterke familieband
  Doordat u ‘samen’ woont en elkaar veel helpt, kan de familieband sterker worden. U weet dat u kunt rekenen op steun en gezelschap en bent veel momenten samen. Misschien ziet u zelfs wel uw kleinkinderen opgroeien, doordat u ze dagelijks kunt zien.

Nadelen kangoeroewoning

• Privacy
  U kunt privacy creëren in een kangoeroewoning, maar het is uiteraard wel anders dan wanneer u beiden een eigen woning zou hebben. Afhankelijk van het soort woning, de indeling en bijvoorbeeld de isolatiekwaliteit, zult u elkaar horen en zien. Dit is iets om goed over na te denken en afspraken over te maken.
• Mogelijk fiscale gevolgen
  Let op, dit nadeel speelt niet altijd een rol, maar is afhankelijk van de precieze vorm van kangoeroe-wonen waar u voor gekozen heeft. Het kán zijn dat u als fiscale partners wordt beschouwd. In dat geval worden de inkomens samen gerekend en kan dit invloed hebben op verschillende toeslagen en uitkeringen. Denk hierbij aan zorgtoeslag, huurtoeslag en kindgebonden budget.
• Mogelijk extra kosten
  Ondanks de kostenbesparing die een kangoeroewoning op kan leveren, is het wel een investering. Misschien zult u een volledig nieuwe woning kopen, uw eigen woning moeten verbouwen of andere aanpassingen door moeten voeren. Maar het kan wel zo zijn dat de totale woonlasten juist gaan dalen.

Kopen of huren

Lijkt een kangoeroewoning u een fijne woonvorm? Dan heeft u een aantal mogelijkheden:

Kangoeroewoning kopen

Hoewel er niet erg veel kangoeroewoningen beschikbaar zijn, is dit wel een mogelijkheid. U kunt de woning samen kopen. Het is ook een optie om de woning te kopen en de tweede ‘inpandige’ woning te

verhuren aan de andere bewoner(s). De gemeente moet hier toestemming voor geven.

Denk er ook aan om de eigendomsverhoudingen goed vast te laten leggen bij een notaris.

Kangoeroewoning huren

Het is ook mogelijk om een kangoeroewoningen te huren. Er zijn een aantal woningcorporaties die kangoeroe-huurwoningen hebben, maar soms loopt de verhuur via de gemeente. Bij het huren komen vaak wat extra regels kijken.

Zo is de kans groot dat u aan moet tonen dat u de kangoeroewoning wilt huren vanwege een zorgrelatie. Ook kan het zijn dat bij overlijden of vertrek van één van de huurders, de andere huurders de woning moeten verlaten. Laat u dus altijd goed informeren.

Huidige woning verbouwen tot een kangoeroewoning

U heeft ook de mogelijkheid om uw huidige woning te verbouwen tot een kangoeroewoning wanneer de ruimte en financiële middelen dit toelaten. Aan het blijven wonen in uw vertrouwde omgeving zitten wel wat haken en ogen. Want mag u een bestaande woning zomaar splitsen? Het is daarom belangrijk om bij uw eigen gemeente goed te informeren naar de regels. Deze regels kunnen per gemeente verschillen.

Kangoeroewoning laten bouwen

Er zijn diverse bouwbedrijven die kangoeroe-woningen bouwen. U ontwerpt samen met hen de woning en kiest zo de ideale indeling voor uw situatie. De prijzen van kangoeroe-woningen lopen enorm uiteen. Die prijs heeft te maken met allerlei factoren zoals locatie, vierkante meters, de staat van het huis, enz.

Mantelzorgwoning

Een (mantel)zorgwoning is een aangepaste kleine, tijdelijke of permanente woning voor een zorgvrager. De zorgwoning wordt veelal geplaatst in de tuin van een mantelzorger. De zorgvrager kan er zelfstandig wonen, want de unit heeft een badkamer, slaapkamer en keukenblok. Een zorgwoning is een complete oplossing als het niet mogelijk is om de bestaande woning volledig aan te passen en u de optie heeft om een unit tegen het huis of in de achtertuin te zetten.

Het totale gebruiksoppervlak van een (mantel)zorgwoning is ca. 50 m2. Het mooie is dat zorgunits zo degelijk zijn dat ze niet alleen geschikt zijn om tijdelijk in te wonen, maar ook als permanente oplossing kunnen worden ingezet. En verandert de zorgbehoefte? Dan kan de unit makkelijk mee veranderen.

Een zorgwoning is zo ingericht dat hij voldoet aan alle eisen voor veilig wonen. Bovendien zijn de moderne zorgwoningen mooi om te zien, gezellig in te richten en voldoen ze aan alle moderne eisen. Een bijkomend voordeel is dat deze woningen gewoon op de riolering en leidingen van het bestaande huis worden aangesloten.

Wanneer kiest u voor een zorgwoning in de tuin?

Een zorgwoning in de tuin is bij uitstek geschikt in de volgende situaties:

• Voor mensen die extra ruimte nodig hebben in huis om mantelzorgtaken te kunnen uitvoeren, bijvoorbeeld i.v.m. de hulpmiddelen die ingezet moeten worden.
• Bij uitstek geschikt als klant en klare oplossing wanneer er zorg nodig is. Hiermee zijn aanpassingen in de hoofdwoning niet nodig.
• Wanneer zorgvrager en mantelzorger verder uit elkaar wonen.
• Wanneer er voldoende ruimte rondom het huis is.

Vergunning meestal niet nodig

Een zorgwoning wordt in de tuin geplaatst, dus er zijn wel een aantal dingen waar u rekening mee moet houden. We beginnen met een meevaller: voor een zorgwoning is in veel gevallen geen vergunning nodig. Of dat wel of niet zo is, hangt af van het bestemmingsplan van het perceel van de woning en bestaande bijgebouwen.

Als u bijvoorbeeld in een beschermd stadsgezicht of monument woont, heeft u wel een vergunning nodig. In elk geval moet u altijd voldoen aan het Bouwbesluit. Daarin staan alle regels op het gebied van veiligheid, gezondheid en milieu. Wilt u een zorgwoning plaatsen, informeert u dan altijd bij uw gemeente.

Let op:  Houdt de mantelzorg op? Dan mag u de unit niet meer gebruiken als woning. U hoeft hem niet af te breken, maar moet bijvoorbeeld wel de keuken en badkamer weghalen.

Inschrijven op één adres

Een mantelzorgwoning heeft geen eigen huisnummer en dus ook geen eigen adres. Dat betekent dat degene die er gaat wonen op hetzelfde adres wordt bijgeschreven. Dat heeft effect op de gemeentelijke belastingen, maar kan ook effect hebben op mogelijk toeslagen, uitkeringen en indicaties. Informeer hiernaar bij de Belastingdienst en uw gemeente.

Ruimte

Qua ruimte dient u rekening te houden met minimaal een meter loopruimte rondom de zorgwoning. Heeft een zijde van de zorgwoning geen raam of deurpartij dan kan hij meestal een halve meter van een grens of schutting geplaatst worden. De oppervlakte die de zorgwoning inneemt is afhankelijk van het model.

Voor- en nadelen van een zorgwoning

Om u te helpen een goede afweging te maken, hebben we hieronder de voor- en nadelen van een zorgwoning in de tuin op een rijtje gezet. Let op: uiteraard kunt u zelf een zorgwoning bouwen, maar een compleet ingerichte, zo goed als kant-en-klare woning is een snellere oplossing.

Hoe ziet het eruit?

Wie dacht dat zorgwoningen saaie grijze blokken zijn, heeft het mis! De zorgwoningen van tegenwoordig zijn prachtig ontworpen en helemaal gemaakt van en ingericht met hoogwaardige materialen. De badkamer en keuken zijn volledig ingericht en voldoen aan de moderne standaarden voor veiligheid en design. Bovendien is alles aan een zorgwoning onderhoudsvriendelijk en makkelijk schoon te maken.

Wat kost het?

Een zorgwoning koopt u vanaf ongeveer € 85.000. Dat is een flinke investering, maar zorgwoningen zijn waardevast, dus als er geen mantelzorg meer nodig is, kunt u hem altijd weer verkopen voor een goede prijs.

Wanneer u niet in de gelegenheid bent een zorgwoning te kopen, kunt u een zorgwoning ook financieren vanuit de overwaarde van uw woning met een overwaarde-hypotheek, opeethypotheek of een verzilverhypotheek. Deze voorwaarden zijn vaak gunstig.

Ook zou u een zorgwoning kunnen huren. De huurprijs hiervan begint vaak bij € 2.000,-. per maand.

Aanleunwoning

Een aanleunwoning biedt een beschermde woonomgeving waar diensten worden geleverd vanuit een zorginstelling. De zorg in een aanleunwoning wordt meestal geleverd door de zorginstelling die op hetzelfde terrein staat, maar men is wel vrij een andere zorgorganisatie te kiezen. De meeste aanleunwoningen beschikken over een slaapkamer en kleine keuken.

Meestal kan men tegen betaling gebruik maken van het dienstenpakket van de zorginstelling waar de aanleunwoningen onder vallen, zoals de maaltijden of activiteiten. Soms zijn er winkeltjes in de zorginstelling, een kapper, pedicure of andere dienstverleners.

De leefomgeving rond aanleunwoningen is in de regel rolstoelvriendelijk. Soms is er een gemeenschappelijke ruimte voor het stallen van fietsen of een scootmobiel. Scootmobielen mogen niet in de gang geparkeerd worden in verband met brandveiligheid. In de woning is vaak weinig plaats voor een rolstoel of scootmobiel. Als u minder mobiel bent is het belangrijk om hier goed naar te kijken.

U houdt uw eigen huisarts en huurt de woning van de woningbouwvereniging of eigenaar van de zorginstelling.

“Een groot voordeel van aanleunwoningen is de sociale interactie. Zoals het gezegde luidt: ‘Zien eten doet eten’. Het deelnemen aan gemeenschappelijke maaltijden en activiteiten bevordert niet alleen de eetlust, maar ook de sociale betrokkenheid. Mensen die sociaal actief zijn, hebben een verminderde kans op cognitieve achteruitgang.” – Jorik Brugman, ergotherapeut

Wat kost het?

De kosten van een aanleunwoning kunnen bestaan uit:

• Huur- of koopprijs:

Dit is de prijs van de woning zelf. Huurprijzen variëren afhankelijk van de locatie, grootte en voorzieningen van de woning. Koopprijzen zijn afhankelijk van de lokale vastgoedmarkt.

• Servicekosten:

Dit zijn kosten voor gemeenschappelijke ruimtes en faciliteiten, zoals onderhoud, schoonmaak en beveiliging.

• Zorgkosten:

Als er zorg of ondersteuning wordt aangeboden, kunnen er kosten in rekening worden gebracht voor deze diensten. Deze kunnen variëren afhankelijk van de behoeften en het gekozen zorgpakket.

Neemt u contact op met lokale aanbieders van aanleunwoningen voor specifieke prijzen en informatie over beschikbare diensten en voorzieningen.

Knarrenhof

Al eeuwen geleden waren ze er: begijnhofjes. Begijnen waren alleenstaande, oude vrouwen. Ze woonden samen in een hofje. Ze hadden een gemeenschappelijke binnenplaats of binnentuin, daar omheen woonde iedereen zelfstandig.

Mannen woonden vroeger in oudemannenhuizen; zij konden minder goed voor zichzelf zorgen, was de gedachte. Het hofjesconcept is de laatste tijd opnieuw opgebloeid, maar dan in een eigentijds jasje. De bewoners doen samen activiteiten en helpen elkaar bij alledaagse klusjes. De bekendste is de Knarrenhof, die uitgaat van een stichting.

De Knarrenhof is bedoeld voor mensen die het leuk vinden elkaar af en toe te helpen, maar geen verplichtingen willen. Het is geen woongroep, maar een vrijblijvende gemeenschap waar je van elkaars kennis en gezelschap profiteert. Heel geschikt voor moderne senioren die zelfstandig wil blijven en die minder op mantelzorg en kinderen kunnen of willen terugvallen.

Serviceflat

Een serviceflat heeft meer voorzieningen dan een gewoon wooncomplex. Bijvoorbeeld op het gebied van wooncomfort, service, zorg, welzijn, veiligheid en ontspanning. Bewoners kunnen gebruik maken van een gemeenschappelijke recreatieruimte en soms worden er maaltijden verzorgd.

Vaak zijn er zorgoproep-installaties aanwezig en logeermogelijkheden voor gasten van bewoners. Een serviceflat maakt het mogelijk om langer zelfstandig te blijven wonen, eventueel met thuiszorg. De huur varieert van ca. € 700,- tot wel € 1.500,- per maand, afhankelijk van de geboden extra’s.

Bekijk het aanbod van serviceflats

Zorgappartement

Een zorgappartement werd voorheen ook wel verzorgingshuis, bejaardentehuis of woonzorgcentrum genoemd. Om hier te kunnen wonen, moet u een indicatie voor langdurige zorg hebben. Deze kunt u aanvragen bij het CIZ (Centrum Indicatiestelling Zorg) wanneer u door ziekte, handicap of ouderdom niet meer zelfstandig kunt wonen.

In een zorgappartement kunt u medische zorg krijgen en hulp bij het wassen, aankleden, eten en het naar bed gaan. Er is altijd zorg aanwezig, ook ’s nachts. Ze hebben geen drempels en het toilet en de badkamer zijn aangepast. Ook is er een alarmeringssysteem. 

Er zijn ook particuliere zorgappartementen. Die zijn vaak te vinden in een fraaie villa met veel groen. Voor mensen met geen of weinig spaargeld en een laag inkomen zijn de kosten daar meestal niet op te brengen. Bewoners dienen de kosten voor zorg en wonen volledig zelf te betalen. U moet dan denken aan bedragen vanaf € 2.000,- tot € 6.000,- per maand.

U woont hier zelfstandig en doet de dingen zoveel mogelijk zoals u dat gewend bent, op uw eigen manier. Zo nodig krijgt u hulp bij uw persoonlijke verzorging. Bekijk hier een aanbod van zorgappartementen .