Niet meer op een naam kunnen komen of ineens vergeten zijn waar u de sleutels ook alweer had neergelegd, het is u vast weleens overkomen. Het overkomt mij geregeld. En dat is niet zo gek, iedereen vergeet wel iets. En daar komt nog bij dat naarmate we ouder worden het vaak iets erger wordt. Heel normaal. Tóch zouden dit de eerste tekenen van beginnende dementie kunnen zijn.

Dat is geen leuk onderwerp, maar wel belangrijk om het over te hebben. Daarom gaan wij u in dit artikel vertellen hoe u beginnende dementie herkent.

Beginnende dementie herkennen

Beginnende dementie herkennen is belangrijker dan u denkt. Hoewel dementie helaas (nog) niet te genezen is, kan een diagnose van belang zijn. En daarbij geldt; hoe eerder, hoe beter. Een vroegtijdige diagnose vergroot namelijk de kans dat een eventuele behandeling helpt om de ziekte te stabiliseren, te vertragen of te verzachten.

In Nederland krijgt ongeveer 1 op de 5 ouderen dementie. Dankzij een diagnose heeft iemand met dementie recht op hulp en ondersteuning. Als er alleen al één iemand in uw omgeving mee kan helpen, zou dat heel fijn zijn toch?

Wat is dementie?

Dementie is een ziekte waarbij de hersenen beschadigd zijn. En omdat onze hersenen alles aansturen wat we doen, merken we dat in ons doen en laten. U kunt bijvoorbeeld niet meer de juiste woorden vinden, herkent mensen niet altijd meer of gaat ander gedrag vertonen.

Er zijn wel meer dan vijftig vormen van dementie en bij iedereen verloopt de ziekte anders.

Verschil dementie en Alzheimer?

Dementie en Alzheimer worden vaak door elkaar gehaald, maar het zit zo: Alzheimer is één van de vormen van dementie. Alzheimer is dus altijd dementie, maar dementie hoeft niet altijd Alzheimer te zijn.

De ziekte van Alzheimer is wel de meest voorkomende vorm van dementie. Ongeveer 70% van de mensen met dementie heeft Alzheimer.

In onderstaande tabel ziet u een voorbeeld van hoe verschillende vormen van dementie kunnen verlopen. Let op, onderstaande tabel is een gemiddeld ziektebeeld en dit zal niet bij iedereen het beeld zijn.

Beginnende dementie symptomen

De eerste verschijnselen verschillen niet alleen per vorm van dementie, maar ook per persoon. De beginnende dementie symptomen zijn vaak subtiele, maar wel terugkerende problemen. Van kleine geheugenklachten tot veranderingen in het gedrag of karakter.

• Vergeetachtigheid
• Problemen met dagelijkse handelingen
• Vergissingen in tijd en plaats
• Problemen met praten
• Problemen met zien
• Spullen kwijtraken
• Slecht beoordelingsvermogen
• Terugtrekken uit sociale activiteiten
• Veranderingen in gedrag en karakter
• Onrustig zijn

De symptomen van beginnende dementie kunnen ook een andere oorzaak hebben. Herkent u één of meerdere van bovenstaande punten bij uzelf of iemand in uw omgeving? Het is verstandig om, ook bij twijfel, het gesprek aan te gaan met een huisarts.

1. Vergeetachtigheid

U kunt hierbij denken aan het vergeten van nieuwe informatie of belangrijke data of gebeurtenissen. Ook kan het zijn dat iemand steeds dezelfde vraag opnieuw stelt.

2. Problemen met dagelijkse handelingen

De dingen die iemand altijd zonder problemen uitvoerde, gaan wat moeilijker. Van boodschappen doen tot tuineren en van tot het regelen van geldzaken tot het zetten van koffie. Bijvoorbeeld omdat het niet meer lukt om dingen in de juiste volgorde uit te voeren.

3. Vergissingen in tijd en plaats

Dit lijkt misschien op het symptoom vergeetachtigheid, maar heeft te maken met besef van tijd en oriëntatie. Iemand met dementie raakt vaker de weg kwijt, weet niet meer hoe hij/zij ergens is gekomen en heeft minder besef van de tijd.

4. Problemen met zien  

Bij dementie hebben de hersenen meer moeite om te verwerken wat iemand ziet. Daardoor kan iemand met dementie problemen bijvoorbeeld afstanden minder goed inschatten.

5. Problemen met praten

Voor iemand met dementie kan het lastiger zijn om een gesprek te voeren. Hij/zij kan midden in een gesprek stoppen met praten en vergeten hoe het verder moet. Ook kan het zijn dat diegene veel herhaalt. Praten gaat minder vloeiend en eenvoudige woorden zijn moeilijk om op te komen.

6. Spullen kwijtraken 

Een vervelend symptoom is het kwijtraken van spullen. Soms worden de spullen op vreemde plekken weer teruggevonden, denk bijvoorbeeld aan een afstandsbediening in de koelkast.  

7. Slecht beoordelingsvermogen 

Het kan lastig zijn om situaties in te schatten en daar keuzes over te maken. In het geval van boodschappen doen zou iemand dus bijvoorbeeld ineens veel te veel of te weinig spullen kopen. Of wanneer er iemand voor de deur staat met een collectebus weet diegene niet zo goed hoeveel geld hij/zij er ongeveer in dient te gooien.

8. Terugtrekken uit sociale activiteiten   

Iemand met beginnende dementie trekt zich soms vaker terug en onderneemt veel minder dan normaal. Zo doet iemand niet meer aan zijn hobby’s, sport of houdt hij/zij zich veel afzijdiger in een gesprek.

9. Veranderingen in gedrag en karakter  

Wanneer iemand ineens ander gedrag gaat vertonen, kan dit een teken zijn van beginnende dementie. Iemand kan verward, achterdochtig, depressief of angstig worden en zonder duidelijke aanleiding kan ineens zijn/haar stemming omslaan. Zelfs het karakter kan veranderen, waardoor iemand dingen kan zeggen of doen die hij/zij normaal nooit zou doen.

10. Onrustig zijn  

Ook dit is een verandering in het gedrag. Een symptoom van beginnende dementie is een constant gevoel van onrust. Iemand loopt veel heen en weer of ruimt veel op. Het lijkt alsof diegene iets zoekt of steeds iets anders moet doen.

Veel slapen bij beginnende dementie?

Er wordt vaak gevraagd of veel slapen een symptoom is van beginnende dementie. Dit kan inderdaad voorkomen. Bovenstaande symptomen kosten namelijk veel energie en daarnaast kan dementie het slaappatroon verstoren.

 

De verschillende vormen van dementie brengen ook verschillende slaapproblemen met zich mee. Zo verstoort Alzheimer het normale slaappatroon en veroorzaakt Lewy body dementie slaperigheid overdag en een verstoorde REM slaap.

Geen dementie maar een andere oorzaak?

Bovenstaande symptomen hoeven natuurlijk niet direct beginnende dementie te betekenen. Onze hersenen worden ouder. Daarbij wordt de ruimte voor het opslaan van nieuwe informatie kleiner en is het terugvinden van oude informatie lastiger. Het is dus heel normaal om ineens niet meer op de naam van een oude kennis te komen of even niet meer precies te weten wat u ook alweer moest halen in de supermarkt.

Daarnaast kunnen de symptomen ook veroorzaakt worden door de overgang, bepaalde medicijnen of zelfs door heftige emoties zoals angst, verdriet, eenzaamheid of grote zorgen.

Zolang de vergeetachtigheid uw dagelijkse leven niet verstoord en u zonder problemen nog uw eigen huishouden of geldzaken kunt regelen en zelfstandig kunt reizen, zal de kans klein zijn dat u dementie heeft. Blijf vooral uw geheugen trainen en blijf lekker in beweging met bijvoorbeeld brisk walking. Beiden zijn erg gezond voor uw hersenen!

Tenslotte: beginnende dementie tips

Maakt u zich naar aanleiding van dit artikel zorgen om uw eigen geheugen of dat van iemand anders en denkt u beginnende dementie te herkennen?

• Doe de geheugentest die hieronder wordt beschreven
• Ga altijd in gesprek met een huisarts. De huisarts kan niet alleen een diagnose stellen en hulp bieden, maar kan u ook ondersteunen bij het aangaan van een gesprek
• Vraag informatie brochures aan bij Alzheimer Nederland. In deze gratis brochures kunt u lezen over alles wat met dementie te maken heeft. Van hoe u het kunt herkennen tot de dingen die u moet regelen bij een diagnose

Beginnende dementie test

Bij de Alzheimer Nederland kunt u een geheugentest doen. Nadat u de vragen beantwoord heeft, krijgt u een persoonlijke score met een toelichting.

U kunt hier de geheugentest doen (dit kan online, maar u kunt hem ook uitprinten).