Moet ik een testament opstellen? En zo ja, hoe werkt dat en wat kost het?

Een testament opstellen kan een grote en ingewikkelde taak lijken. Er komt veel bij kijken. En heeft u het eigenlijk wel nodig? Nou, de kans is groot dat het ook voor u gunstig is om een testament te hebben. En gelukkig staat u er niet alleen voor! In dit artikel vindt u tips voor het opstellen van een testament en ik leg ook uit waarom het van grote waarde kan zijn. 

Wat is een testament?

In een testament kunt u precies aangeven welke wensen u heeft voor uw nalatenschap. U geeft aan wie uw erfgenamen zijn en wie wat erft. Ook kunt u andere speciale wensen aangeven voor bijvoorbeeld de uitvaart.

Naast het gewone testament bestaat er ook nog het levenstestament, deze gaat in op het moment dat u niet meer wilsbekwaam bent. Hierover schreven we ook een uitgebreid artikel.

Waarom een testament?

Zonder testament bepaalt het erfrecht wie uw erfgenamen zijn bij uw overlijden. Als u andere wensen heeft voor uw nabestaanden en nalatenschap heeft u een testament nodig. Zo kunt u er bijvoorbeeld voor kiezen om na te laten aan uw stiefkind(eren), uw vriend of vriendin, of een goed doel. Ook kunt u, onder andere, familieleden onterven, een voogd of bewindvoerder benoemen en zo nodig iets regelen voor uw eigen zaak.

Als u geld, aandelen, objecten of huizen wilt nalaten aan specifieke erfgenamen, kunt u dit aangeven in een legaat in uw testament. Dit is een speciaal document waarin u beschrijft wat u wilt nalaten aan welke erfgenamen.

Voor simpelere wensen zoals een specifiek voorwerp aan iemand nalaten heeft u geen testament nodig. Dit kan aangegeven worden in een codicil: een handgeschreven document waarin u roerende zaken kunt nalaten.

Voor meer informatie over legaten en codicillen, zie ons blog over nalatenschap.

Wat kunt u bepalen in een testament?

Simpel gezegd kunt u al uw wensen omtrent uw nalatenschap en uw uitvaart vastleggen in uw testament. Hieronder volgen een paar concrete voorbeelden van wat dit kan inhouden maar er is veel meer mogelijk dan alleen dit!

Stiefkinderen zijn zonder testament geen erfgenaam van u. Als u dit wel wilt, dan kunt u ze benoemen tot erfgenaam in uw testament. U kunt ze een groter, gelijk, of kleiner deel geven dan uw eigen kinderen.

Bewindvoerder aanwijzen

(Klein)kinderen krijgen beschikking over de erfenis vanaf 18 jaar. Als u dit nog te jong vindt, dan kunt u een bewind instellen tot het kind een bepaalde leeftijd heeft bereikt. Deze leeftijd kunt u zelf bepalen. Hiervoor kunt u een bewindvoerder aanwijzen die kan bepalen wanneer ze (een deel van) de erfenis krijgen, bijvoorbeeld voor de studie. Dit gaat vaak in overleg met het kind.

Vruchtgebruik

Als u uw huis wilt nalaten aan uw kinderen in plaats van uw partner, maar wel wilt dat uw partner hier ongestoord kan blijven wonen, dan kunt u in uw testament vruchtgebruik instellen. Dit houdt in dat uw kinderen na uw overlijden eigenaar worden van het huis. Uw partner kan hier echter nog wel blijven wonen en kan gebruik maken van de erfenis. U bepaalt zelf wanneer dit vruchtgebruik eindigt. Dit kan bijvoorbeeld als uw partner overlijdt of naar een verzorgingstehuis gaat.

Executeur benoemen

U kunt in uw testament een executeur benoemen. Deze wikkelt praktische zaken af zoals de mogelijke verkoop van een huis en de verdeling van de erfenis. De executeur kan iemand binnen de familie zijn of juist van buiten zodat de familie zich hier geen zorgen om hoeft te maken.

Een goed doel opnemen

Naast uw kinderen of andere erfgenamen kunt u ook een of meerdere goede doelen naar keuze op laten nemen in uw testament. Dit kan via een legaat of je kunt het goede doel mede erfgenaam maken. Door hen op te nemen laat je je eigen idealen voortleven na je dood en steun je het goede doel en maak je zo blijvend impact. Daarnaast hoeft er ook geen erfbelasting te worden betaald door het goede doel. Je kunt daarbij zelf bepalen of je het goede doel inlicht over het feit dat ze in je testament staan, maar kunt het ook voor jezelf houden. Kijk voor meer info hierover op de website van Toegift.

Uw testament opstellen in 3 stappen

Stap 1. Al uw wensen duidelijk op rij

De belangrijkste stap in het opstellen van uw testament is al uw wensen op rij hebben. Het is misschien handig om een lijstje te maken zodat u goed voorbereid bent voordat u naar de notaris gaat. 

Stap 2. Digitaal of traditioneel

U kunt ervoor kiezen om uw testament bij de notaris te regelen. Tegenwoordig is het echter ook mogelijk om het online te doen. Beide manieren zijn volledig volgens de regels.

Digitaal
Als u een simpel testament op wilt stellen dan is een digitaal testament een goede optie. U kunt dit gemakkelijk vanuit huis doen. Als het helemaal naar wens is, dan hoeft de akte alleen nog ondertekend te worden bij een notaris. Een digitaal testament is voordeliger dan de traditionele variant, omdat het minder notaristijd kost.

Traditioneel
Hoewel de kosten hoger zijn, heeft direct naar de notaris gaan veel voordelen. Dit is vooral het geval als u gecompliceerde wensen heeft of niet precies weet hoe u alles wilt gaan regelen. De notaris kan u hier allemaal bij helpen en vertaalt uw wensen in juridische bepalingen.

Stap 3. Blijf actueel

Als uw testament eenmaal officieel is, is het belangrijk om het eens in de zoveel tijd te bekijken. Heeft u bijvoorbeeld onverwacht kleinkinderen gekregen? Bent u hertrouwd of gescheiden? Heeft u een eigen zaak opgericht? Dan is het belangrijk om uw testament zo nodig aan te passen op de nieuwe situatie.

Wat zijn de kosten voor het opstellen van een testament?

Een testament opstellen is niet gratis. U heeft hiervoor namelijk een notaris nodig en ieder notariskantoor hanteert zijn eigen tarieven en services. De kosten voor een eenvoudig testament beginnen vanaf zo’n €400,-. Een digitaal testament is ook mogelijk en is voordeliger.  De prijzen hiervoor beginnen bij €275,-.

Kijk voor meer informatie over digitale notarisdiensten ook op de website van de consumentenbond. Zij vergeleken een aantal diensten.

Wanneer een testament opstellen?

Veel mensen denken liever niet na over wat er gebeurt als ze komen te overlijden. Toch is het wel verstandig om dit te doen en na te denken over het opstellen van een testament. En dan niet pas na je pensioen maar al veel eerder. Zeker als je kinderen krijgt of hebt is het aan te raden om een testament op te stellen. We weten doorgaans niet wanneer we komen te overlijden en mocht dit onverwachts gebeuren, dan is het voor de nabestaanden prettig als er een testament is opgesteld. Dit voorkomt onnodige discussies of in vervelende gevallen zelfs onenigheid over de afhandeling bij overlijden, zoals verdeling van goederen en de voogdij over de kinderen.  

Een testament herroepen (en wijzigen)

Het is verstandig om uw testament regelmatig nog eens door te lopen. Zo kunt u bekijken of u nog steeds achter de keuzes staat die u heeft genomen op het moment dat u het testament opstelde. Mocht u zaken willen wijzigen dan is dat mogelijk. Hiervoor wordt het testament meestal herroepen, dat eigenlijk inhoudt dat het zijn rechtsgeldigheid verliest. Daarna wordt het testament gewijzigd naar uw wensen. Voor het herroepen van een testament is altijd een notaris nodig. De kosten hiervan liggen meestal doorgaans de € 100 – € 300.

Een testament opvragen

Het kan natuurlijk ook zo zijn dat iemand in uw omgeving komt te overlijden en er niet bekend is of deze persoon een testament had laten opstellen. Dit kunt u dan opvragen bij Het Centraal Testamentenregister (CTR). Het CTR bekijkt op dan of er een testament aanwezig is van de overledene en zo ja, welke notaris dit onder zijn beheer heeft. Het register geeft geen antwoord op de vraag wie de erfgenamen zijn en hoe groot de erfenis is.

Het opvragen hiervan kan digitaal en is kosteloos. Het testament dient wel in Nederland te zijn opgesteld.

U kunt hier een aanvraag indienen bij het CTR

Tot slot

Een testament opstellen is handig om uw wensen voor uw nalatenschap vast te leggen. Want buiten de opties die ik heb behandeld in dit blog, is er nog veel meer mogelijk. En het hoeft absoluut niet ingewikkeld te zijn! De onlineservices bij een digitaal testament, of uw notaris bij een traditioneel testament, helpen u bij het proces. Zo hoeft u zich zo min mogelijk zorgen te maken.

Wel willen wij u erop wijzen dat het in alle juridische vragen over erfrecht, testament of levenstestament, verstandig is een gesprek met een notaris te voeren. De notaris kan goed beoordelen, wat in een specifieke situatie goed is om te doen. Dat geld is goed besteed, wat ons betreft.

Bronnen

Notaris