Ook zo gek op stoofpeertjes?

Het is weer tijd voor stoofpeertjes. Mijn oma maakte ze vaak toen ik jong was (en nog steeds gelukkig!). Urenlang stond de pan op het vuur te pruttelen. Ik wilde altijd graag proeven maar: nee, ze zijn nog niet klaar! Het wachten was het echter altijd waard. Mooie zachte stoofpeertjes, rood van kleur en vol van smaak.

Nu was ik benieuwd waar de stoofpeertjes eigenlijk vandaan komen, en hoelang worden ze al gegeten? Waarom worden ze rood? Wat zijn verschillende bereidingswijzen?

U vindt alle antwoorden op die vragen en meer in dit artikel. Helemaal onderaan vindt u ook het recept wat mijn eigen oma altijd gebruikt.

Stoofperen door de eeuwen heen

De stoofpeer bestaat al eeuwen. Zelfs veel langer al dan de handpeer. We komen de stoofpeer voor het eerst tegen in de 9^de eeuw vóór Christus, in de Odyssee van Homerus. Daar werd de peer gestoofd en gegeten en gebruikt als middel tegen misselijkheid. Niet gek dus, dat Homerus het een ‘gift van de goden’ noemde.

We vinden de stoofpeer ook terug in de geschriften van de Romeinen. Daar werden verschillende stoofperen beschreven. Ze vonden het voornamelijk interessant dat ze rood kleurden zonder de toevoeging van kleurstoffen.

Tegen het einde van de 17^de eeuw waren velen in de ban van de stoofpeer. Ze konden zelfs gevonden worden op de eettafel van de aristocratie. Er bestonden toen ruim 700 verschillende soorten! Echter, grote ontwikkelingen in de 20^ste eeuw zorgden voor meer kennis in de perenteelt. Daardoor nam het aantal soorten juist weer af. Uiteindelijk kennen we in Nederland nog maar twee populaire soorten.

Stoofperen soorten

Een handpeer kan zo gegeten worden, maar stoofperen worden eigenlijk nooit eetrijp. Ze blijven droog en hard en worden past zacht na een poos stoven. De meest bekende stoofpeer is de Gieser Wildeman. Er is echter nog een soort: de Saint Rémy stoofpeer. De Gieser Wildeman is zoeter en wordt een stuk roder van kleur. De Saint Rémy kleurt lichtrood, smaakt zoekzuur, en is groter dan de Gieser Wildeman. Verder kan deze peer zeer goed bewaard worden.

De Gieser Wildeman is de favoriet van velen, zo ook mijn oma. Vanwege de zoete smaak is er weinig tot geen suiker nodig, wat weer beter is voor de gezondheid. Daarnaast ziet de rode kleur er feestelijk uit. Beide rassen zijn goed verkrijgbaar in de meeste supermarkten vanaf oktober tot ongeveer februari.

Waarom worden stoofperen rood?

Stoofperen worden uit zichzelf rood door de hitte. Dit komt door een bepaalde kleurstof: anthocyaan. Deze kleurstof vindt u ook in rode kool, bloedsinaasappel, en zorgt zelfs voor de mooie herfstkleuren in het bos.

De kleur van anthocyaan is afhankelijk van de zuurtegraad. De zuurtegraad van stoofpeertjes verandert als ze verhit worden. Daardoor kleurt anthocyaan de stoofpeer rood! Daarnaast zorgt de toevoeging van rode wijn of bessensap voor een diepere rode kleur.

Stoofpeertjes maken

Er zijn enorm veel verschillende manieren om stoofperen te bereiden. Iedereen heeft net een ander recept. In dit artikel behandel ik de meest bekende manieren van stoofperen bereiden.

Het vocht

Stoofperen moeten net onder het vocht staan om goed gekookt te worden. Wat dit vocht is? Daar zijn veel opties voor.

Met wijn

Stoofpeertjes kunt u stoven met alcohol. Dat geeft ze, als u het mij vraagt, een lekkere warme smaak die echt past bij de feestdagen. Als u rode wijn gebruikt, worden de stoofperen extra rood. Als u voor witte wijn kiest, blijven de stoofperen lichter van kleur. Gebruik ongeveer 100 milliliter alcohol op 1 kilo peren en leng de rest aan met water tot de stoofpeertjes net onder staan.

Stoofperen zonder wijn

Als u liever geen alcohol gebruikt met uw peren kunt u kiezen voor bessensap. Dit geeft de peren ook die prachtige rode kleur. U kunt de peren volledig in bessensap stoven of het sap aanlengen met water. In bessensap kunnen de stoofpeertjes wel sneller zacht worden.

En wat dacht u van thee? Ook daar kunt u de peertjes in stoven! Dat geeft ze een kruidige smaak, afhankelijk van welke thee u gebruikt. U kunt de thee gebruiken in combinatie met bessensap of wijn, of beide.

Kruiden en andere smaakmakers

Met smaakmakers en stoofperen kunt u van alles uitproberen. Let er wel op dat u niet te veel smaakmakers toevoegt. Dan kunt u de smaak van de peren soms niet meer proeven. Wij hebben een lijstje gemaakt met lekkere smaakmakers bij stoofpeertjes maar er is zeker nog meer mogelijk!

• Kaneel
• Vanille
• (Ster)anijs
• Kruidnagel
• Zoethout
• Gember
• Citroensap / schil
• Kardemom

U kunt ook een kant-en-klare kruidenmix kopen voor stoofperen. Dan hoeft u er niet over na te denken. Ook wel eens makkelijk.

Suiker en suikervervangers

Ik vind het wel lekker, een schepje suiker bij de stoofperen. Het maakt ze net iets zoeter en iets voller van smaak, zeker als ze met wijn bereid zijn. Maar het is niet noodzakelijk en veel mensen maken stoofperen zonder suiker. Het kan vooral goed als u kiest voor de Gieser Wildeman stoofperen. Die zijn lekker zoet van zichzelf.

U kunt in plaats van suiker kiezen voor een alternatief. Denk aan ahorn- of agavesiroop of zelfs honing. Dat geeft, naast de zoetheid, weer een andere smaak aan uw stoofperen.

Hoelang moeten stoofperen koken?

U brengt de peertjes eerst aan de kook. Daarna zet u ze op een laag vuurtje (of een lage stand bij een inductie kookplaat) zodat ze nog een tijd kunnen pruttelen. Hoelang? Dat hangt ervan af in welk vocht u de peren wilt stoven.

Als u wijn of ander alcoholhoudend vocht gebruikt, kunt u ze het beste 2 tot 4 uur laten stoven. Dan verdampt de alcohol en worden de peren goed zacht. Als u bessensap gebruikt, zijn de peren sneller klaar. Peren die alleen in bessensap zijn gestoofd zijn met een uur wel klaar. Proef vooral altijd een stukje voordat u het vuur uitzet.

Wat dacht u van een gebonden saus?

Als de gestoofde peertjes klaar zijn, blijft er een hoop vocht over. Dit vocht is een soort saus geworden en is héérlijk! Ik lepelde de saus vroeger altijd direct uit de pan. Oké, eerlijk gezegd doe ik dat nog steeds. U kunt de saus zo laten maar u kunt hem ook nog wat inkoken nadat u de peertjes eruit heeft gehaald. Binden met een beetje maïzena kan ook.

Hoelang kunt u stoofperen bewaren?

Stoofpeertjes kunnen goed bewaard worden. Dat doet u in de koelkast. Daar kunnen ze, mits afgedekt, prima drie dagen staan.

Stoofperen invriezen

Invriezen kan goed met stoofpeertjes. U vriest ze in met kookvocht en al. In de vriezer zijn stoofperen ongeveer drie maanden houdbaar.

Stoofperen inmaken

Stoofperen kunt u inmaken. Zorg ervoor dat de glazen potten goed uitgekookt zijn zodat alle bacteriën dood zijn. Giet de hete peren in de hete potten en zet de potten daarna enige tijd op zijn kop (minstens een kwartier). Kunt u de deksel daarna niet meer indeuken? Dan is de pot vacuüm en kunt u de stoofperen gemakkelijk een paar maanden bewaren. Ideaal! Daar kunt u later weer stoofperen taart mee maken, bijvoorbeeld.

Tot slot

Wel of geen suiker, een kaneelstokje, wat thee, een beetje port of een beetje water, het kan allemaal! Dat is het leuke aan stoofperen. Het is heel makkelijk te maken en u kunt heel veel experimenteren. Zo krijgt iedereen zijn eigen recept. Om u een beetje te inspireren geef ik u nog het recept van mijn oma. 

Oma’s recept voor zachte zoete stoofpeertjes

Zonder afmetingen, want daar doet ze niet aan.

Zoals al eerder gezegd is, gebruikt ze Gieser Wildeman peren. Voor het vocht gebruikt ze een klein flesje rode wijn. Dit lengt ze alleen aan met water als het nodig is, maar meestal niet. Daardoor worden de peertjes heel mooi donkerrood.

Ook voegt ze een beetje kaneel en donker bruine basterdsuiker toe aan de peren. Daardoor worden ze lekker kleverig en zoet. Een paar uur stoven tot de alcohol is verdampt en de peren goed van kleur zijn. Heerlijk genieten!

Bronnen

Willem Wever

Francesca Kookt