“Meer aandacht nodig voor mantelzorg”

Vandaag is de Dag van de Mantelzorg. 4 deskundigen op dit gebied geven hun mening over de stelling: mantelzorgers krijgen onvoldoende ondersteuning.

Anita Peters, programmaleider Sociaal Domein, Movisie:

“Weet u nog? Afgelopen zomer verscheen een bericht in de kranten dat een verpleeghuis in Limburg succesvol mantelzorgers inzette door hen een arbeidscontract te geven. Daarop werd gemengd gereageerd.

“Coronamaatregelen hielden maar weinig rekening met het feit dat afschalen van professionele, betaalde zorg betekent dat mantelzorgers die zorg erbij krijgen. We weten dat mantelzorgers zich juist gesteund voelen als ze wel als gelijkwaardig zorgpartner worden gezien.

“Laten we deze dag én alle dagen hierna, mantelzorgers het gevoel geven dat ze cruciaal zijn voor zorg en ondersteuning. Ze geven niet alleen aan hun naasten, maar ook aan de samenleving.”

Esther Bakker, universitair docent gezondheidspsychologie, Open Universiteit:

“Er zijn wel allerlei initiatieven, maar het belangrijkste probleem is denk ik het (groeiende) tekort aan mantelzorgers. Door de vergrijzing neemt het aantal mensen dat mantelzorg nodig heeft toe, terwijl het aantal potentiële mantelzorgers naar verwachting juist sterk gaat dalen. Nu is al één op de drie volwassenen in Nederland mantelzorger.

“Mantelzorgers lopen regelmatig tegen hun grenzen aan. Een ziekte of aandoening trekt niet alleen een zware wissel op het dagelijks leven van de zieke zelf, maar ook op dat van de naasten. Het is cruciaal dat er (nog) meer aandacht komt voor de behoeften van mantelzorgers, en dat er gezorgd wordt voor ondersteuning in de vorm van trainingen/scholingen en tijdelijke vervangende zorg ter ontlasting.”

Henk Herman Nap, onderzoeker e-health, Vilans:

“In veel Europese landen zijn organisaties zich onvoldoende bewust van het bestaan van jonge mantelzorgers. Ook zijn jonge mantelzorgers te weinig zichtbaar, terwijl het herkennen van deze groep essentieel is om goede ondersteuning te kunnen bieden.

“In families waar een familielid lichamelijke of geestelijke gezondheidsproblemen heeft, zijn kinderen en jongeren vaak betrokken in zorggerelateerde taken. Ze voeren regelmatig zorgtaken uit met een verantwoordelijkheidsniveau dat als ‘volwassen’ wordt gezien. Denk hierbij aan huishoudelijke en administratieve taken en persoonlijke en verpleegzorg en het bieden van gezelschap aan een ziek familielid.

“Maar het gaat niet alleen om de praktische zaken. Jonge mantelzorgers zijn ook veel bezig met zorgen in hun hart en hoofd over de gezondheid en het welzijn van hun zieke familielid.”

Caroline Schipper, directeur Sociale Studies, Fontys Hogescholen:

“Er is een aanpak van professionals voor deze groeiende groep nodig waarbij contact wordt gezocht. De verbrokkeling in de zorg en ondoorzichtige financiering maakt dat de mantelzorger bij professionals overal net tussenin vallen. Het is niet ‘hun verantwoordelijkheid’ en mantelzorgers moeten naast hun activiteiten voor de zorgvrager ook nog een eigen steunstructuur inrichten én in stand houden.

“Initiatieven die wel worden ingericht blijken ad hoc te zijn en slecht aan te sluiten bij de vraag van de mantelzorger; onvoldoende systematische aanpak. Al met al een zwaar onderschat vraagstuk, zeker gezien alle demografische ontwikkelingen.”